Onze verhalen

Inleiding

Toen wij ons in de jaren 90 gingen toeleggen op het vertellen van verhalen, voelden wij al snel de noodzaak om onze verhalen op de één of andere manier vast te leggen. Soms volstaan vijf tekeningetjes of simpele schetsjes die de vijf hoofdstukjes of episoden van het verhaal weergeven als geheugensteuntjes. Daar staan dan meestal de namen van de personages bij genoemd, en zonodig ook jaartallen, en korte sfeerbeschrijvingen.

Andere verhalen bewaren we in de vorm van met de hand geschreven of getypte notities. Af en toe typen we een verhaal helemaal uit, zonder dat we het ooit zó, letterlijk, zullen vertellen. Een verhaal kan ook gebaseerd zijn op een artikel uit krant of tijdschrift. Dat artikel bewaren we dan samen met onze vrije ‘bewerking’ tot een podiumversie.

Piratendag op de Bataviawerf: Tom tussen de piraten. Hij heeft een speciale map met historische Piratenverhalen!

Foto: Corine vertelt bij RCE Scheepsarcheologie

De Volkskrant adverteert vaak met de slogan ‘Soms vind je het beste lesmateriaal gewoon in de Volkskrant! ‘ Da’s waar. Wij voegen toe: ‘Soms vind je het beste verhaal gewoon in een krant of een tijdschrift!’ Een goeie verhalenmap mag uitpuilen van de knipsels en fotokopieën!

Hoe we de verhalen ook vastleggen, we archiveren die geheugensteuntjes in vierringsmappen, of in volgeschreven ‘dummyboeken’, allemaal op A4-formaat. Daarnaast ook in WORD-mappen op de computer. De teller van de papieren mappen en dummyboeken stond in januari 2018 op 27.

U snapt, we kunnen hier niet alle titels van zo’n 300 of 400 verhalen vermelden!

Andere verhalen bewaren we in de vorm van met de hand geschreven of getypte notities. Af en toe typen we een verhaal helemaal uit, zonder dat we het ooit zó, letterlijk, zullen vertellen. Een verhaal kan ook gebaseerd zijn op een artikel uit krant of tijdschrift. Dat artikel bewaren we dan samen met onze vrije ‘bewerking’ tot een podiumversie.

Corine in actie op een recent Huis-, Tuin- en Keukenfestival. Uiteraard brengen wij daar Huis-, Tuin- en Keukenverhalen uit de hele wereld! Zo’n vertelplek onder een boom richten we graag zelf in: met parasol, vlaggen, stoelen, en een paar ligkussens voor kinderen. Voor kinderen hadden we hier weer andere Huis-, Tuin- en Keukenverhalen.

De locaties van onze verhalen op landkaarten

Wat wèl kan is dit:de herkomst van onze verhalen tonen op geografische kaarten van [1] Europa, [2] de wereld, en [3] Afrika. We hebben daarop gekleurde magneten gebruikt om aan te geven uit welke landen onze verhalen stammen. Soms hebben we die verhalen op onze reizen opgedaan, maar vaak ook komen ze uit allerlei oude en recente verhalenbundels en uit kranten en tijdschriften. Voor Nederland heeft het geen zin om met een landkaart te werken. Daarvoor hebben we teveel verhalen die in eigen land spelen. Behalve de genoemde landkaarten zullen we een aantal thema’s noemen waarover we een aantal, soms veel, verhalen hebben. De kaarten en de thema’s samen geven u dan een globale indruk van onze interesses. Ziet u een match met uw eigen belangstelling, neem dan gerust contact op…

Vertelkaart [1] Verhalen van Europa en omgeving. Kies maar een gemarkeerd (ei)land van Nova Zembla en Lapland in het noorden tot Griekenland in het Zuiden, of van Ierland in het noordwesten tot Turkije in het zuidoosten, en wij vertellen u een verhaal dat zich daar eens afspeelde, of dat daar rondverteld wordt..

Vertelkaart [2] Verhalen uit de hele wereld. Voor Afrika, zie vertelkaart [3].
Vertelcultuur kent geen grenzen. Deze wereldkaart toont de herkomstlanden van tal van onze verhalen. Afrika (voor details zie kaart [3]), Australië, China, Europa (voor details zie kaart [1]) , en Indonesië hebben wijzelf samen bereisd. Corine werd geboren op Sumatra in toenmalig Nederlands Indië. Zij bracht er de eerste 13 jaar van haar leven door, en herinnert zich nog tal van verhalen en belevenissen uit haar jeugd.

Vertelkaart [3] Afrika. Herkomst van onze Afrikaanse verhalen (per land).
De landen ten oosten van de rechte lijn, uitgezonderd Namibië, de Seychellen en Madagaskar, werden door Tom bezocht op zijn reizen en werkbezoeken van 1962 t/m 1992. Hij woonde enige tijd in Zuid-Rhodesië (het huidige Zimbabwe) in 1962 en 1964, en in Zambia (december 1964-maart 1972). In 1992 en 2008 bezochten Corine en hij samen oude vrienden en familieleden in Zuid-Afrika, Zimbabwe, Zambia en Mozambique, alle vier gerekend tot Zuidelijk Afrika. Uit alle op deze vertelkaart Afrika gemarkeerde landen hebben Tom en Corine prachtige, spannende of intrigerende verhalen.

Hoofdthema’s van onze verhalen, met soms één of twee titels vermeld

  • Afrikaanse verhalen, bijv. Mijnheer Mwaanga en de boze olifant (T). En: De bron in de bergen (C).
  • Chassidische verhalen zoals overgeleverd door Martin Buber en Elie Wiesel. Bijvoorbeeld: De bruiloftsdans (C), en De dag dat Mosje Leib in de hel sprong (T).
  • Chinese verhalen, bijv. De Bron der Vlinders (C), en Mevrouw Poe tegen de Chinese keizer (T).
  • Dierenverhalen, bijv. De wraak van de Zwarte Mamba (T) en De tijgerjacht, een waargebeurd en door Corine zelf meegemaakt verhaal uit haar jeugd op Sumatra (C).
  • Domineesverhalen.
  • Geschiedenisverhalen bij de Canon van Nederland. Bij een aantal van de 50 thema’s/onderwerpen hebben we al verhalen op ons repertoire. Bij andere thema’s maken we graag op verzoek één of meer verhalen!
  • Huis-, Tuin- en Keukenverhalen (C&T). Zie de eerdere foto.
  • ‘Indianenverhalen’ of liever: historische verhalen van en over Native Americans.
  • Kerst- en Midwinterverhalen, bijv. De kaars (een verhaal uit het Jappenkamp, C) schuilhut van Lucia (C) en De brief van Hoda (T) Vraag de hele lijst met titels aan!
  • Mythen, sagen, sprookjes, legenden en volksverhalen uit vele landen.
  • Nederlandse, ook Friese, streekverhalen.
  • Polderverhalen uit het voormalige Zuiderzeegebied.
  • Reformatoren van Maarten Luther en zijn vrouw Käthe von Bora, tot Martin Luther King, aartsbisschop Oscar Romero, Dorothee Sölle en vele anderen. Over het thema Reformatie, door ons breed opgevat, initieerden wij in het ‘Lutherjaar 2017’ ook wel Refo500 genoemd, een eigen vertelproject. Wij hielden en houden er niet van om alleen de geijkte verhalen te vertellen, maar juist de minder bekende. Bijvoorbeeld over Katharina von Bora, een ondernemende uit het klooster gevluchte non die met Maarten Luther trouwde, of over de vermoorde rooms-katholieke aartsbisschop van San Salvador, Oscar Romero, die uitgegroeid was tot de door rechts verfoeide profeet van de armen.
  • Reisverhalen en Ontmoetingen van Corine & Tom op hun reizen sinds 1992.
  • Reisverhalen en Ontmoetingen van Corine & Tom op hun reizen, los van elkaar, in de periode 1946-1990

In dit paviljoen op Erfgoedpark Batavialand vindt u het opgegraven binnenschip Zeehond. Als onze vlaggen er staan, dan weet u dat wij bij dit scheepswrak het verhaal van dit schip en haar opvarenden vertellen.

  • Scheepvaartverhalen uit de 17e eeuw, bijv. Michiel de Ruijter op bezoek bij de Sant in Marokko (C) en De schipbreuk van de Stavenisse op de kust van Natal (T).
  • Moderne scheepvaartverhalen uit de 19e en 20e eeuw, bijv. Met de Willem Ruys door het Suez Kanaal (C) en De torpedering, in de Middellandse Zee, van ms Prins Willem III door een Duits vliegtuig (Mijn oom Jan voer op dit schip, T)
  • Verhalen bij opgegraven en geconserveerde scheepswrakken in het Zuiderzeegebied, zoals de Zeehond, de Beurtvaarder, de Ventjager.
  • Sprookjes die in Lelystad spelen. (Sprookjesproject Kubus, centrum voor kunst & cultuur. Wij waren aangetrokken als schrijf- en verteltrainers. 120 inwoners, jong en oud, schreven zo’n sprookje. Een jury selecteerde voor een dvd en een verhalenboekje de 15 beste). Wij zelf schreven ieder ook een handvol sprookjes. Van Corine selecteerde de jury De Aalscholver 
  • Verhalen bij tentoonstellingen in tal van musea, van 1995 tot heden. Een lijst van de musea en de verhalen die we er vertelden is bij ons verkijgbaar, evenals meer info hierover: <improvisie@ziggo.nl>
  • Verhalen over bijzondere vrouwen
  • Verhalen over vluchtelingen
  • Verhalen over Opstand en Verzet
  • Verhalen over WOII, ook uit familiekring en uit eigen herinnering
  • Verhalen uit Nederlands Indië/Indonesië. Onder andere [i] De Legende van Beru Rengga Kuning (C&T samen). Dit is een verhaal dat we zelf ‘opduikelden’ tijdens een bezoek aan Batakland (Sumatra) in 1998. Het is een verhaal dat we samen vertellen, in feuilletonvorm.; [ii] De Kaars. Een verhaal van Corine’s vader uit het Jappenkamp;  [iii] Oom Kees Kijne in de Oost (Over Toms aangewaaide oom Kees, scheepskapitein); [iv] De Witte Orchidee (C; uit de Bersiap periode); [v] Het Meer van Maninjau (C).
  • Verhalen van migranten in Lelystad. Deze verhalen werden ons verteld door inwoners van de stad, tijdens het project “Het Verhaal van Lelystad, 2006-2008. Dit project werd door ons uitgevoerd op verzoek van de FlevoMeer Bibliotheek en de gemeente Lelystad. In 24 huiskamers verdeeld over de stad kwamen inwoners bijeen om hun persoonlijke verhaal  aan elkaar te vertellen. Na het eerste jaar liep het project twee jaar door met vertelvoorstellingen door inwoners van allerlei komaf in de bibliotheek. Deze voorstellingen werden door ons geregisseerd. Over dit project bestaat veel documentatie, ook in het Engels. Info op aanvraag.

2006 – Met deze schaftkeet [foto 1] trokken we door Lelystad om niet alleen in huiskamers maar ook op allerlei halteplaatsen verhalen van inwoners aan te horen en te verzamelen. De chauffeur op de oude tractor is Herman de Pee, zelf ontginningsarbeider na het droogvallen van Oostelijk en Zuidelijk Flevoland, met ook mooie verhalen uit die tijd

2006 – In de gezellige schaftkeet  hoorden we leuke verhalen aan. [foto 2] V.l.n.r. Corine, bibliotheekmedewerkster, bezoeker met een hilarisch verhaal.

2006 – Opnieuw in de schaftkeet [foto 3], v.l.n.r. drie nieuwsgierige kinderen, ‘verhalenjager’ Corine Kistemaker en Lelystedeling Samuel Talla, afkomstig uit Kameroen. Hij vertelde ons hoe hij in Lelystad verzeild geraakt was, en wat hij deed om zich hier thuis te voelen. Niet lang na onze kennismaking met hem slaagde hij voor het inburgeringsexamen en nodigde hij ons uit om naar de plechtigheid in het stadhuis te komen waar hem het Nederlanderschap zou worden verleend.

2006 – Opnieuw in de schaftkeet [foto 4]. De beide dames met wie we hier kennismaakten, ontpopten zich in de jaren daarna als kundige vertellers.

2011 – Op het IJsselmeer Foto [1]

Ook IJsselmeer!  Foto [2] gemaakt tijdens weer een ander tochtje, dit keer met een zeilschip.

2018 – Foto [3]: Per Ferry onderweg van Kiel (Duitsland) naar Oslo (Noorwegen)

2018 – Foto [4]: Tall Ships in de haven van Bergen, Noorwegen

Uit deze foto’s, uit zeer vele gekozen, proef je onze liefde, vanaf kindsbeen,  voor de zee, voor varen en voor zeemansverhalen uit heden en verleden, en uit de hele wereld!